Waarom de splitsing tussen rechtmatigheid en doelmatigheid averechts werkt en wat wél werkt.

Herken je dat?

Ik kom al jaren over de vloer van kleine en grote gemeentes om de professionals op te leiden in Motiverende gespreksvoering.

Ik ontmoet daar veel professionals. Professionals met het hart op de juiste plaats en de drive om betekenisvol werk te doen.
Zij zetten zich dagelijks met hart en ziel in om klanten te helpen om hun leven op orde te krijgen.

Soms met weinig effect. Het lukt ze onvoldoende om de klanten intrinsiek te motiveren om in beweging te komen en hun stappen naar zelfstandigheid te laten zetten.

Hoe komt dat?

Rechtmatigheid

Van oorsprong is de focus op de Rechtmatigheid kant. ´Heeft de klant recht op de uitkering´ is de leidende vraag. De professional heeft een controlerende, kritische benadering en is alert op fraude.

Dat is absoluut belangrijk werk, belastinggeld moet eerlijk verdeeld worden tenslotte.

Het effect op de klant is verre van motiverend. We weten de laatste jaren steeds beter wat het effect op motivatie en autonomie is van een controlerende benadering met wantrouwen:

Wantrouwen versterkt wantrouwen. Het gevolg van deze benadering is dat de wetmatigheid op orde is.

Het effect op de klant is dat hij zich niet gezien voelt. Dat uit zich vaak in weerstand en een passieve houding. En hij laat zeker niet het achterste van de tong laten zien!

Doelmatigheid

Pas later is daar de doelmatigheid kant bijgekomen; Daar wordt gekeken naar het dóel van deze wet en regelgeving? Het doel is leidend hier; Dat is om mensen in de uitkering te motiveren en activeren!

In de meeste gemeentes is dit ook de volgorde; eerst rechtmatigheid en dan pas doelmatigheid.

Maar waarom eigenlijk?

En zijn nu twee tegenstijdige benaderingen naar de klant; twee brillen waardoor gekeken wordt.

Dit leidt tot professionals en zelfs hele afdelingen die óf door de ene bril óf door de andere bril kijken. Soms staan de professionals hierin tegenover elkaar en is het gemeenschappelijk belang uit het oog verloren.

Het is tegennatuurlijk om deze twee uit elkaar te halen.

Mijn pleidooi is om het zo te organiseren dat beide belangen zowel in de organisatie als in de professional verenigd zijn.

Je kunt en heel duidelijk zijn, én tegelijk gericht op motivatie en activatie.
Hard op de inhoud, en zacht op de relatie noemen we dat.

Daarmee ben je eerlijk en realistisch en neem je mensen serieus. En dát is motiverend en activerend!

Verder praten en meer weten over doelgerichte, motiverende gespreksvoering voor het sociaal domein?

Bel dan op Joyce Bakker op 06-15465233 voor maatwerk advies.

Dit artikel is geschreven door Joyce Bakker, oktober 2022